Tek Ebeveynli Çocuk Olmak

Tek Ebeveynli Çocuk Olmak

Aile, toplumun en önemli ve en küçük sosyal kurumudur

Aynı zamanda aile, hukuki ya da evlat edinme yoluyla birbirine bağlı insan ilişkilerinden oluşan ve nesiller boyu devam eden bir sosyal etkileşim ağıdır. Sağlıklı bir toplum için bu yapının sevgi, dayanışma, sosyal dünyada yer edinme vb. gibi birçok işlevi vardır.

Ancak bazen bu ailede ebeveynlerin boşanması ya da ebeveynlerden birinin ölümüyle çocuk için sadece tek ebeveyn kalır. Ebeveynlerden birinin hayatını kaybetmesi ya da boşanma sürecinin gerçekleşmesi, aile varlığının ortadan kalktığı anlamına gelmemektedir. Yani bir yapıya aile diyebilmek için tüm ebeveynlerin hayatta olması ya da birlikte yaşanıyor olması gerekmez.

Peki hangi durumlarda çocuk tek ebeveynli bir aileye sahiptir diyebiliriz?

Başında da söylediğimiz gibi boşanma, ebeveynlerden birinin ölümü, ebeveynlerden birinin ayrı yaşaması, evlilik dışı birliktelikten dünyaya gelen çocuk (evlat edinme vs.) gibi durumlarda çocuk artık tek ebeveyne sahiptir diyebiliriz. Bir şekilde tek ebeveyn olmak hem ebeveynin hem de çocuğun hayatında bazı ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunları beraberinde getirebilmektedir.

Peki bu sorunlar çocuğu nasıl etkiler?

Ekonomik anlamda eğer kısıtlı imkanlar söz konusuysa çocuğun temel bakım hizmetlerinden (sağlıklı besin, barınma vs.) yararlanması güçleşebilir. Sosyal anlamda ise toplumun değişen bakış açısına ve davranışlarına maruz kalabilir. Tek ebeveyne sahip olan çocuk, kendini eksik ve kusurlu hissedebilir. Çevreden sürekli olarak bu açıdan eleştirileceğini ya da her davranışının denetleneceği düşüncesiyle sosyal izolasyon yaşayabilirler.

Ayrıca arkadaşlarının ebeveynleriyle olan ilişkilerini gören çocuk, yalnızlık hissine kapılabilir. Ebeveynlerden birinin ölmesi, başka hayatı tercih etmesi ya da geçimsizlik nedeniyle evden ayrılması gibi durumlarda çocuğun psikolojisi de olumsuz yönde etkilenebilir. Tek ebeveyne sahip olmak çocuğun kendini, çevresini, hayatı, geleceği olumsuz değerlendirmesine neden olabilir.

Peki bu süreçte tek kalan ebeveyn, hem kendi hem çocuğun psikolojik sağlığını koruyabilmek için neler yapabilir?

-Hayatını tamamen çocuğuna adayan ve kendi sosyal yaşantısından izole olan bir ebeveyn çocuğuna destek olamaz. Mutlaka kendinize iyi gelen aktivitelerin ve sosyal ortamların içinde bulunmalı, kendi iyilik halinizi de düşünmelisiniz. Bu şekilde çocuğunuza çok daha iyi destek olabilirsiniz.

-Mutlaka sosyal çevrenizden destek alın. Güçlü görünme düşüncesiyle ‘’tek başıma her şeye yetişmeyelim’’ şeklinde bir yaklaşım benimsemek sizi hem fizyolojik hem de psikolojik açıdan yoran bir süreç olacaktır.

-Psikolojik sağlığınızı önemseyin. Her ne sebeple olursa olsun tek ebeveyn olmanın getirdiği sorumluluk artışı nedeniyle stres düzeyiniz de artabilir. Bununla baş edemediğinizi hissettiğiniz noktada uzmanlardan yardım alın.

-Çocuğunuzun yanında sadece fiziksel olarak bulunmayın. Duygusal birliktelik hem size hem çocuğunuza çok iyi gelecektir. olarak görmeyin.

-Çocuğunuzla arkadaş olmayın. Çocuğunuzun çevresinde (okul, kreş vs.) yeterince arkadaşı var. Çocuğunuzun arkadaşı olduğunuzda ebeveyni kim olacak?

-‘’Çocuğuma hem anne hem baba olurum’’ yaklaşımından kaçının. Evet, çocuğunuzun yanında annesi ya da babası olmayabilir ama bu durum her iki rolü de üstlenmenizi gerektirmez. Tek ebeveyn olmadan önce çocuğunuzun sadece annesi ya da babasıydınız. Tek ebeveyn olduktan sonra da durum değişmemelidir.

-Eğer tek ebeveyn olma nedeniniz boşanma süreciyle ilgiliyse eski eşinize düşman olmayın. Eski eşiniz sizin hayatınızda olmayabilir ama çocuğunuzun her zaman hayatında yer edinmesi gerekir.

-Eski eşinize düşmanca tavırlar sergilemeyin ya da çocuğa eski eş hakkında olumsuz söylemlerde bulunmayın. Çocuğunuzun, eski eşinizle olan bağlarını destekleyin ve birlikte zaman geçirmelerine fırsat tanıyın. Bu çocuğunuza yapabileceğiniz en büyük iyilik olur.

Tek ebeveyn olmak genellikle olumsuz bir durum gibi algılansa da aslında sadece değişim ve uyum sürecidir. Bu süreçte yaşanan değişimler veya kayıplar nedeniyle bazı problemler yaşamak gayet doğaldır. Bu problemleri çözümlemek için kendinize zaman tanımak, sabırla kalabilmek ve tıkandığınızı hissettiğiniz noktalarda hem çevrenizden (aile, akrabalar, arkadaşlar) hem de uzmanlardan yardım almak sürecin daha rahat geçmesi açısından önemlidir.