Ergen Bireylerde Cinsel Kimlik Gelişimi

Dünya Sağlık Örgütüne göre

Klinik Psikolog Tuğba KOÇ

7/14/20243 min read

Ergen Bireylerde Cinsel Kimlik Gelişimi

Dünya Sağlık Örgütüne göre,

Ergenlik yaşı 10-19 yaşları arasını kapsamaktadır. Ergenlik her ne kadar erişkinliğe geçiş dönemi olsada kapsadığı yaşlar bakımından çocukluk dönemini de içinde barındırmaktadır. Ergenlik döneminde fiziksel, psiko-sosyal ve cinsel gelişimin çok büyük bir oranda tamamlandığı düşünülmektedir.

Özellikle erken ergenlik dönemi olan 10-14 yaş aralığında fiziksel gelişimde bir atak görülür. Bu fiziksel gelişim ve değişim, cinsel organların gelişimini de beraberinde getirir. Ergen bireyin fiziksel, cinsel ve diğer gelişimlerinin yanı sıra beyin gelişimi de devam etmektedir. Bu nedenle ergen birey tarafından cinsellikle ilgili düşünülenler ve yaşanılanlar farklı kaygılara neden olabilmektedir. Ergenlik döneminin en önemli gelişimsel görevlerden birisi de cinsel kimliğin kazanımıdır.

Cinsel kimlik, kimlik oluşumunun en önemli parçalarından biridir. Cinsel kimlik, bireyin kendi bedenini ve benliğini belli bir cinsiyet içinde algılaması ve kabullenmesini içerir. Cinsel kimlik gelişimi uzun zamanda ve aşama aşama gelişmektedir. Bu gelişim sürecinde cinsel kimliğin oluşumunu etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. İçinde yaşanılan toplum, aile, arkadaş çevresi, ahlaki ve dini tutumlar, toplumsal kurallar ve normlar bu faktörlere örnek olarak verilebilir.

Cinsellik utanç verici ve konuşulmaması gereken bir konu!

Sizce bu ifade ne kadar doğru? Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de cinsellik konusu, üstü kapalı konuşulan ya da hiç üzerine konuşulmaması gereken bir konu olduğu düşünülür.

Her ne kadar görmezden gelseniz de ergenlik döneminde olan bir birey, gelişimsel dönem itibariyle cinsiyet farketmeksizin, cinsel konulara ilişkin ilgi, merak ve uğraş içindedir. Ergenler başkalarına ve kendine zarar vermeden, bedensel sağlıklarını kötü etkilemeden, toplumda kendilerini zor duruma sokmadan cinsellik konusunda tutum ve davranışlarını yönlendirmeyi öğrenmeleri gerekir.

Birçok ülkede cinsellik konusunda ergen bireylerin bilgi eksiklikleri olduğu bilinmektedir. Ergen bireylerin, genellikle kendi ve karşı cinsiyetin özellikleri, vücut fonksiyonları ve üreme özellikleri konularında yeterli bilgiye sahip olmadıkları bilinmektedir. Ergen birey, tüm yaşamını önemli ölçüde etkileyecek olan üreme sağlığı konusunda da yeterince bilgi sahibi olmadığı için, cinsel gelişim ile beraber üreme sağlığı sorunları açısından da risk altındadır.

Bu bilgisizlikle cinsel yaşamın başlaması ve güvensiz cinselliğin yaşanması, üreme sağlığı sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Üreme sağlığı sorunları beraberinde toplumsal sorunları da getirmektedir. Erken evlilik, erken yaşta cinsel ilişki, istenmeyen gebelikler, erken yaşta çocuk doğurma, HIV/AIDS yayılımı ve diğer rahatsızlıklar bu konular arasında yer almaktadır.

Ergenler açısından cinsellikle ilgili bilinmesi ve bu anlamda eğitilmeleri gereken önemli başlıklar vardır. Bunlar;

Cinsellik insan yaşamının sağlıklı ve doğal bir parçasıdır,

Cinsellik tüm insanlara özgüdür,

Cinsellik bedensel, ahlaksal, sosyal, psikolojik ve duygusal boyutlar içerir, her insan özeldir ve değerlidir, insanlar cinselliklerini farklı biçimlerde ifade ederler ve yaşarlar,

Her birey, diğerlerinin cinsellikle ilgili farklı değer ve inançları olabileceğini kabul etmek ve bu farklılığa saygı göstermek zorundadır,

Cinsel yaşam zorlama ve sömürüden uzak olmalıdır,

Cinsel davranışlar içten ve karşılıklı güven ve saygıya dayalı olmalıdır,

Bütün cinsel kararların etkileri ve sonuçları vardır,

Ailelerin çocuklarına cinsellikle ilgili bilgi vermesi ve temel değerleri onlarla paylaşması toplumun yararınadır,

Gençlerin cinsel olgunluğa ulaşmaları sürecinde cinselliklerini araştırmaları doğaldır,

Düşünülmeden yaşanan cinsel deneyimler risk içerir,

Cinsel ilişkiyi erteleme, istenmeyen gebeliklerden, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve AIDS'den korunmada çok önemli bir yöntemdir,

Gençler, yetişkin olma sürecinde cinsellikle ilgili değerlerini de geliştirirler,

Koruyucu cinsel davranışı öğrenmek ve benimsemek cinsel sağlığı korumak için önemlidir,

Ergenler cinsel birleşmeyi içeren bir ilişki için henüz olgunlaşmamışlardır,

Hamilelik, CYBE ve AIDS'den korunmada cinsel ilişkiyi erteleme en etkili yoldur,

Flört eden gençler, ilişkilerinin cinsel boyutunu ve sınırlarını (toplumsal kuralları da göz önüne alarak) çok iyi belirlemelidirler,

Kişi, karşısındakinin koyduğu kurallara ve sınırlara uymalı, saygı göstermelidir,

Duygusal ilişki yaşayan çiftler duygularını cinsel ilişki olmadan da birbirlerine ifade edebilirler (el ele tutuşarak, öpüşerek, kucaklaşarak, onu sevdiğini söyleyerek, duygularını açıklayan yazılar yazarak)