Duygusal Yeme Davranışı

Duygusal Yeme Davranışı

Duygusal yeme davranışı,

Bireyin fizyolojik olarak aç olmamasına rağmen duygularını düzenleyebilmek için besin tüketmesi olarak tanımlanmaktadır. Genellikle üzüntü, mutsuzluk, boşluk, öfke, kaygı gibi duygularla baş edemeyen birey, bu duygularla baş edebilmek ve rahatlayabilmek için besin tüketimine başvurmaktadır.

Özellikle yalnızlık duygusu yaşayan bireyler, boşluk doldurma gereksinimiyle duygusal yeme davranışında bulunabilmektedir. Duygusal yeme davranışı her zaman negatif durumlarda meydana gelmez. Mululuk ve neşe gibi duygular esnasında da görülebilir. Duygusal yeme davranışı meydana gelmeden önce birey, yoğun olarak duygusal açlık hissi yaşamaya başlar. Duygusal açlık, fiziksel açlıktan farklılık gösterir. Fiziksel açlık yaşayan birey mide kazınması, kan şekeri düşüklüğü ve bununla beraber baş ağrısı yaşayabilir, ayrıca yemeklere saldırma davranışı göstermez ve tokluk hissi yaşamaya başladığında yemek yemeye son verebilir. Duygusal açlık yaşayan kişi yemeklere saldırarak kafasında belirlediği tüm yiyecekleri çabucak tüketme girişiminde bulunur. Duygusal açlık yaşayan birey için tokluk hissi önemli değildir, tokluk hissetse bile duygularını düzenleyene ve rahatlayana kadar yemeye devam edebilir. Duygusal açlık yaşayan bireylerin tercih ettikleri yiyecekler çoğunlukla bol kalorili, yağ, tuz ve şeker içeren gıdalar olmaktadır.Genellikle yeme bozukluğu olan ve obezite olan bireylerin duygusal açlık yaşadığı düşünülsede normal kiloya sahip olan insanların da duygusal açlık yaşayarak duygusal yeme davranışında bulunabildiği düşünülmektedir.

Duygusal açlık ve duygusal yeme davranışı açısından yetişkinlerle birlikte çocuk ve ergenler de risk grubu içinde yer almaktadır

Bu anlamda duygusal yeme davranışının erken tespiti önem arz etmektedir. Çocuklukta ve ergenlikte başlayan duygusal yeme davranışının gözden kaçırılması ilerleyen dönemde obezite açısından risk taşımaktadır. Çocuk ve ergenlerde duygusal yeme davranışına sebep olan nedenler arasında düşük ebeveyn desteği, duygusal paylaşımların azlığı, cezalandırıcılık ve aşırı eleştirellik olabileceği düşünülmektedir. Daha az duygusal desteği olan ve bağları zayıf olan ebeveynlerin çocukları daha fazla duygusal sıkıntı yaşayacağından duygusal yeme davranışı sergileyebilir. Bu nedenle çocuklarına karşı duygusal olarak daha duyarlı olan ailelerin çocukları, duygusal yeme davranışı açısından daha az risk taşıdığı söylenebilir.

Peki hem yetişkin hem çocuk ve ergenlerde duygusal yeme davranışına neler sebep olmaktadır?

Ağır iş yükü, akademik anlamda yaşanan sorunlar ve sosyal ilişkilerden kaynaklanan stres durumları duygusal yeme davranışına sebep olabilmektedir. Bunun yanında depresif belirtiler de bu duruma sebep olabilmektedir. Ayrıca öfke problemi yaşayan ve öfkesini yatıştıramayan bireylerin de aç olmadığı halde duygusal yeme davranışı göstererek rahatlamaya çalıştığı düşünülmektedir. Son zamanlarda gündemde olan ‘’can sıkıntısı’’ diye tarif edilen durum da duygusal yeme açısından önemli bir tetikleyicidir.Tüm bunlara ek olarak mutlu ruh hali de duygusal yeme davranışına sebep olabilmektedir.

Duygusal Yeme Davranışının Önüne Nasıl Geçebiliriz?

En önemli etken farkındalıktır. Aç olmadığınız halde neden bir yiyeceğin varlığına ihtiyaç duyduğunuzu fark edin ve yedikten sonra sizin için nelerin değişip değişmeyeceğini düşünün. Kafanızda beliren yiyecekelere koşmadan önce birkaç dakika bekleyin ve bu sırada su için. Kendinizi tekrar kontrol edin ve gerçekten o yiyecekleri yemeye ihtiyacınız olup olmadığını sorgulayın. Eğer kesinlikle onu yemeniz gerektiğini ve aç olduğunuzu düşünüyorsanız tüketin, ihtiyacınız olmadığına karar verdiğiniz halde tüketiyorsanız duygusal yeme davranışından kurtulmanız pek mümkün gözükmüyor.

Yorgun hissettiğiniz zamanlarda yediğiniz yiyecekleri nasıl tükettiğinize dikkat edin çünkü yorgunluk anında yiyecekler genellikle dikkatsizce tüketilmektedir.

Açlığın ne demek olduğunu öğrenin. Gerçekten acıktığınız zaman fiziksel olarak bazı belirtiler yaşamaya başlarsınız. Mide guruldaması, baş ağrısı, halsizlik ve şekerin düşmesi gibi belirtileriniz olmadığı halde yemek yiyorsanız duygusal yeme davranışına teslim olduğunuz anlamına gelebilir.

Günlük tutun.Yediğiniz her şeyi gün içinde not edin. Özellikle aç olmadığınız zamanlarda besin tükettiğiniz esnada ne düşünüyordunuz, ne hissediyordunuz bunları fark edin.

İlgi alanlarınızı genişletin. Farklı aktivitelerle meşgul olmak, duygusal tatmin için yemek yeme davranışını önemli oranda azaltmaktadır. Destekleyici ilişkiler içinde olmak. Sizinle aynı sorunu yaşayan aile bireyleri ya da arkadaşlarınız varsa bu sorunu birlikte aşmak daha kolay olabilmektedir.

Uzman yardımı almak. Tek başınıza duygusal yeme davranışıyla baş edemediğinizi fark ediyorsanız mutlaka uzmandan yardım alın. Bilişsel Davranışçı Terapi bu anlamda iyi bir yöntem olabilmektedir.